Stratejik Satınalma ve Tedarik Zinciri Yönetimi
Satın almada strateji, şirketlerin alım güçlerinin değerinin bilgi ve birikimleri ile artırılması ve satın alma işine bir proses gözüyle bakılmasıdır. Genel olarak şirket satın almalarında yapılan hata satın almaya bir süreç olarak bakılmaması ve satın alma sürecinin stratejisinin oluşturulmamasıdır. Stratejik satın alma aynı zamanda, satın alma operasyonunun önem derecelerine göre kategorilere bölünmesi, maliyetlerin açık hale getirilmesi ve optimize edilmesidir.
Yapılan her işin gereksinimi olarak Satın alma faaliyetine ihtiyaç duyulacaktır. Satın alma stratejisi olarak 3 temel adım belirlenmelidir.
1- Kategori stratejisi
2- tedarikçi stratejisi
3- risk stratejisi bu stratejilerin yanında Satın alma operasyonları için bir dönüşüm planı
Ürün / hizmet geliştirme sürecindeki maliyet etkisi
Maliyet avantajı elde etmek istiyorsak bunun operasyonun veya tasarımın ilk aşamasında yapılması gerekmektedir. İşin veya hizmetin sonlarına doğru gelindiğinde maliyet avantajı sağlanması zorlaşır ve genelde para kaybedilmemeye başlanır. Kaynak kullanımı yani satın alma ise genel olarak hizmet yaşam döngüsünün en sonunda yer almaktadır.
Salih yaptığı satın almaları düşündüğünde 3 kategori aklına gelmektedir. (burada aşağıdaki kategoriler küçük animasyonlar ile birlikte gösterilebilir.)
A, “Kategori değerlendirme veya büyük ihale” kaynak kullanımı (Tek seferlik, 1–2–3 yılda) (Örneğin çalışanlar için servis ihalesi, yemek ihalesi vb.)
B, Çerçeve anlaşması kaynak kullanımı (uzun peryotlu, 6 ayda bir vb.) (Örneğin uzun dönemli hizmet alımı vb.)
C, Talep Üzerine Kaynak Kullanılması (kısa peryotlu, ayda bir vb.) (sürekli satın almalar, ham malzeme satın alması vb.)
Stratejik Satın almada ANALİZ
Satın almada strateji geliştirilecek ise ilk olarak mevcut alımların nasıl yapıldığının analiz edilmesi gerekmektedir. Analiz aşamasının adımları;
1. HARCAMA ANALİZİ
2. PİYASA ANALİZİ
3. BEŞ ETKİ ANALİZİ
4. RİSK YÖNETİMİ
5. MALİYET ETKENLERİ
6. MALİYET DAĞILIMI
7. İŞ GEREKLİLİKLERİ
8. SWOT şeklindedir.
Harcama Analizi
1- Maliyet kalemlerinin, üretilen ürünlerdeki performans seviyelerine etkisini belirlenir
2- Verilerin toplanması sonucunda grafiksel analiz
3- Maliyet ve performans ilişkileri analizi
4- Mevcut durum için en optimum seviyeler
5- Hedef seviyeler
6- Satın alma, tasarım ve içerik için yaratıcı fikirler geliştirilmesi
7- Aksiyon Planı
Diğer Analizler
Tedarik Piyasası Analizi
Güç Analizi
İş Gereksinimleri Analizi
Risk Yönetimi Analizi
Maliyet Etkenleri
Maliyet Dağılımı Simülasyonu
SWOT Analizi
Stratejik Satın almada STRATEJİ
Strateji kullanılırken malzeme kategorisine göre risk ve kâr etkisi göz önünde bulundurularak strateji belirlenir. Örneğin tedarik riski demek aslında toplamda fiyat, kalite ve serviste yaşanabilecek riskleri göstermektedir.