Problem Çözme Teknikleri ve Kök Neden Analiz Yöntemleri

Problem nedir? Problem iş hayatındaki manası ile amacınıza gitmenizde size engel olan durumlardır.

İş hayatında problemlerimizi çözememizin nedeni konulara çok dağınık açıdan bakmamız ve konuları daha komplike hale getirmemiz ve asık kök nedene ulaşamamızdır.

İşte bu nedenle problemleri çözmek için belirli bir sistematik içeriside hareket etmemiz ve en önemlisi probleme sebep olan kök nedeni yok etmemiz gerekmektedir.

Problem çözme teknikleri, firmanızda karşılaştığınız ve/veya karşılaşabileceğiniz her türlü problemin çözümlenmesi amacı ile daha önce uluslararası kabul görmüş çözüm tekniklerine verilen ortak bir isimdir.

Karşılaştığımız problemlerin çözülmesindeki en büyük sıkıntılar ise problemin çözümünü farklı görüşteki ekip üyeleri ile aramamak ve problemin asıl kök nedenine ulaşmadan aksiyon almaktır. Eğer asıl kök neden bulunmassa ilgili tehlike bizim için olasılık dahilinde bulunacak ve operasyonlarımıza ilerleyen süreçlerde zarar verebilecektir.

Kök nedenleri tespit etmek üzere yürütülen süreç.
Kök neden analizi sonucunda, problemin ne olduğu ve nasıl oluştuğunun yanı sıra, neden oluştuğu sorusunun da cevabı ortaya konulmaktadır.
Problemin neden oluştuğunun anlaşılması, ileride problemin tekrarını önlemeye yönelik öneriler sunulabilmesi için gereklidir.
Problemin görünen nedenlerini ortadan kaldırmak yerine kök nedene odaklanan kalıcı bir şekilde çözüm üretmeye odaklanan bir süreç uygulamasıdır.

ISO 9001, ISO 14001, TS 16949, 18001 vb kalite yönetim standartlarının tamamında düzeltici ve önleyici faaliyetler ile ilgili iyileşmelerde kuruluşlardan hataların oluş şekilleri için kök neden analizini etkin bir şekilde yapmaları istenmektedir.

Kök Neden Analizi kalite yönetim mühendisliğinden doğmuştur. Yöneticiler kalite problemlerinin nedenlerini daha derinden araştırdıklarında, her şeyi açıklayan bir sonuca varmışlardır: tüm problemler kök nedenlerinden kaynaklanmaktadır.

Kök nedenleri bulun, bunları kalıcı olarak çözün ve sorununuz ortadan kaldırılmıştır.

Kök Sebep Analizinin icadı Sakichi Toyoda dır (1867–1930), “Japon Mucitler Kralı”, “Japon Thomas Edison” lakapları Toyota’nın kurucusuna verilmiştir.

Toyota bu yönteme “Beş Neden-5 Why” adını verdi. Bu yöntem, problemin kök nedenin ulaşana kadar 5 defa neden sorusuna sormaktadır.

Kalite devrimi bir deyimle kök neden devrimi yaklaşık 100 yıl önce Japonya’da başlamıştır.

Kök neden analizi W. Edwards Deming’in danışmanlık işleri olmasaydı bulunduğu yerde kalacaktı. Deming kendi kök neden üzerine kendi çalışmalarını yürüttü. Fakat ABD şirketleri çalışmaları ile ilgilenmedi. Oda kendi görüşlerini önemseyen yere yani ikinci Dünya savaşı sonrası Japonya’ya götürdü.

Japonya 1970’lerde endüstriyelleşmiş dünyanın geri kalanına meydan okumaya başladığında, ABD yöneticileri nihayet ışığı gördü ve Deming ‘den yardım istedi.

İlerleyen gelişmeler kök neden analizi, kalite kontrol gibi araçların zaman içinde Motorola tarafından geliştirilen Six Sigma gibi araçlara dönüştüğünü gösterecekti.

Bu gelişmeler Motorola’nın karşılaştığı hataları şaşırtıcı bir şekilde

0,0015% = 15 ppm seviyesine çekmesine ve inanılmaz bir rekabetçilik sağlamasına yol açacaktı.

Motorola’nın Altı Sigma’daki başarısı, General Electric gibi endüstriyel devlerin bu yöntemi benimsemelerine neden oldu. 1999 yılında sağlık sektörüne Kök Neden Analizi uygulanmaya başlandı. Günümüzde çoğu büyük endüstri Kök Sebep Analizini temel bir şekilde kullanır.

GERÇEKLİK İLKESİ

Gerçeklik ilkesi aslında Problem çözme demektir.

İnsan doğduğunda ihtiyaçlarını karşılamak için problem çözme mekanizması olarak egosunu oluşturmaktadır. İnsan her zaman farkında olmasa bile gerçek durumu değerlendirmektedir.

Gerçeklik İlkesi, ortamı değerlendirmektir. Ego tamamen akıllıdır ancak ahlaksızdır.

Örneğin, karşınızdaki size hakaret ettiği zaman alt benliğinizin cevabı karşınızdaki saldırmak ve ona zarar vermek olacaktır.

İşte bu noktada egonuz devreye girecek ve çevrede çok fazla insan var kimsenin olmadığı bir ortamda bunu yapmalıyım der. Bu olayda olduğu gibi ego akıllı fakat ahlaksızdır.

Problem çözmek istediğiniz zaman aynı gerçeklik ilkesinde olduğu ilk aklınıza gelene odaklanmadan bütün çevre koşullarını değerlendirerek hareket etmektedir.

Problem çözme ve kök neden araştırma yöntemlerinde birçok uluslararası yöntem uygulanmaktadır. Bunlardan en bilinen ve etkili olan yöntemler aşağıdaki gibidir.

•Problem çözme tekniklerinde en sık kullanılan yöntemler,

•Sebep sonuç analizi (Cause & Effect Analysis).

•Balık Kılçığı Diyagramı (Ishikawa diagram, Fishbone).

•5N 1K Analizi.

•5 Why.

•Pareto Analizi.

• 8D
• SCAT analizi vb.